W czerwcu 1924 roku po południowej stronie kościoła w Starym Grodkowie został posadowiony obelisk z granitu ufundowany przez istniejące we wsi stowarzyszenie żołnierskie.To stowarzyszenie ( odpowiednik dzisiejszego klubu weteranów ) istniało w tej miejscowości od 1774 r. Obelisk imiennie upamiętniał wszystkich tych mieszkańców parafii w Starym Grodkowie którzy zginęli lub zaginęli podczas działań wojennych w latach 1914-1918. Należy dodać że wówczas do parafii Stary Grodków   ( Alt-Grottkau ) należały miejscowości : Żarów ( Sorgau ) i  Nowa Wieś Mała ( Klein Neudorf  ). Działanie to nie było czymś odmiennym, podobnie tak czyniono  w wielu sąsiednich miejscowościach. Przetrwał  on na swoim miejscu raptem 21 lat. Po 1945 roku “wiatr historii “ był taki że obalał wszystkie tego typu pomniki i obeliski. Od 1945 r. do początku lat siedemdziesiątych przeleżał pod kościelnym murem ( z napisami zwróconymi do ziemi )  a następnie został przeciągnięty ciągnikiem na teren za sklepem gdzie w niezbyt chlubnym otoczeniu zarastał krzakami aż do poczatku lipca 2010 r. Dzięki uprzejmości firmy należącej do Kazimierza Gawora został on z tego miejsca przetransportowany na teren przykościelnego cmentarza i umieszczony w jego południowo-wschodniej części.  Jaki będzie dalszy los tego obelisku trudno będzie w dniu dzisiejszym komukolwiek przewidzieć. Być może w przyszłości pokuszę sie o odczytanie i  przetłumaczenie napisów z tego obelisku  lecz nie mam pewności czy to działanie zostanie dobrze odczytane przez jakieś inne osoby.


Ireneusz Kowalski, Stary Grodków  2010.08.07

Zdjęcie obelisku wykadrowane z jednej z przedwojennych pocztówek.

Kolejne zdjęcie z przedwojennej pocztówki gdzie widoczny jest obelisk.

Zdjęcie wykonane współcześnie. Na zdjęciu wyraźnie widać miejsce - fundament gdzie stał pierwotnie obelisk. Rosnący po prawej stronie dąb został posadzony w tym samym czasie co posadowiony obelisk. W chwili obecnej ten teren należy do  osoby prywatnej.

Miejsce gdzie zwalony obelisk przeleżał od 1945 r. ( ? ) do początku lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Na początku lat siedemdziesiątych w związku z modernizacją drogi i budową chodnika został przetransportowany w inne miejsce.

Od początku lat siedemdziesiątych do początku lipca  2010 r. obelisk przeleżał w krzakach za sklepem w Starym Grodkowie.

Nowe miejsce zdeponowania obelisku : wschodnio-południowy narożnik starego cmentarza przy kościele parafialnym.

Górna odłamana część obelisku. Przy “twardym” świetle słonecznym można wyraźnie odczytać napisy.
 

Dolny trzon obelisku. Rownież tutaj przy “twardym” świetle słonecznym większość napisów można bez większego trudu odczytać.

Prostopadłościenna podstawa obelisku.

W lewm dolnym rogu podstawy jest wykute : Görlich Grottkau . Z pewnością jest to nazwisko kamieniarza z Grodkowa który wykonał ten obelisk.

Inny obelisk

Podczs modernizacji drogi przez wieś w 2011r natrafiono podczas prac ziemnych na nietypowy obelisk zakopany w ziemi. Miejsce w którym natrafiono na ten obelisk to działka po lewej stronie drogi przy wjeździe do Starego Grodkowa od strony Grodkowa, która obecnie należy do Adama Niedzielskiego. Do 1945r znajdowały się w tym miejscu zabudowania gospodarcze. Został on nieco uszkodzony przez pracującą koparkę podczas prac ziemnych. Tak dokładnie to trudno mi określić jaka była jego rola, znaczenie bo nie ma na nim żadnych napisów.
Mógł on pełnić również rolę jakiegoś słupa granicznego albo opoki pod płytę pamiątkową lub nagrobek. Ma on kwadratową podstawę   o wymiarach 60 cm x 60 cm i wysokość 230 cm zbiegając się nieco ku górze do wymiarów 40 cm x 40 cm. W górnej części jest zaokrąglony łukiem w jednej płaszczyźnie o promieniu 20 cm. Krawędź łuku i boczne krawędzie z jednej strony są nieco wygładzone w sposób ozdobny. Materiał z jakiego został wykonany to granit. Ostatecznie został zdeponowany na placu obok Urzędu Gminy w Skoroszycach gdzie znajdują się również inne tego typu obiekty.

Obelisk, słup graniczny zdeponowany przed Urzędem Gminy w Skoroszycach.